Ο Πειραιάς της ανθρωπιάς και της προσφυγιάς
Στη Δραπετσώνα, στα Ταμπούρια, στην Ανάσταση, Ευγένεια, Χαραυγή, Ανάληψη, Αμφιάλη, στο Ικόνιο, Πέραμα, στον Άη Γιώργη, στην περιοχή ‘Μυριοφύτου’, στο συνοικισμό της Νέας Οδησσού, της Νέας Καισαρείας, στον Απόλλωνα, στον Κοκκινόβραχο, στο συνοικισμό Πολυκατοικίες – μικτοί ελληνικοί πληθυσμοί στέριωσαν!
Αγκιστρώθηκαν στις κατηφοριές των λόφων, έβαλαν λαμαρίνες πάνω απ’ τα κεφάλια τους – χώμα για πάτωμα! Έζησαν σε σκηνές, σε παραπήγματα, σε παράγκες, σε υπόγεια, σε ημι-υπόγεια, σε εργατικές μονόροφες κατοικίες σε εργατικές πολυκατοικίες, σκόρπισαν τις ζωές τους περιμετρικά του λιμανιού, την πηγή της ζωής στην πόλη. Με τη γλυκιά ελπίδα, της προσμονής των απογόνων!
Έζησαν στον Άγιο Ιωάννη Ρέντη, στις Αρμένικες και Ρουμάνικες πολυκατοικίες, στην Κοκκινιά, στις Πολυκατοικίες Πέτρου Ράλλη, στον Καραβά, στα Αρμένικα, στα Γερμανικά, στο Σταυρό Χαλκηδόνας, στα Βούρλα, στα Λουτρά, στα Αμερικάνικα (ξύλινα δωμάτια, περιοχή Αγίου Φανουρίου), στα Χιώτικα (ανάμεσα Βούρλα και Κρεμμυδαρού), στα Γαλλικά (Γαλλική Εταιρεία «Ερσάν και Σία), στην Αγιά Σοφιά (Μανιάτικα), στον Άγιο Βασίλειο, στον Άγιο Νείλο, στου Βρυώνη, στη Γούβα του Βάβουλα, στην Ευαγγελίστρια, στα Λεμονάδικα, στην Καλλίπολη, στα Καρβουνιάρικα, στην Κοπή, στην Καστέλλα, στο Νέο Φάληρο, στου Ξαβέρη, στου Παπαστράτου, στην Πηγάδα, στου Ρετσίνα, στα Υδραίικα, στη Φρεαττύδα, στο Χατζηκυριάκειο… παντού!
Προσφυγικοί πληθυσμοί, από τη Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη, Πόντο, τα παράλια της Μικράς Ασίας, από την Σοβιετική Ένωση, από τη Χηλή (επαρχία Κωνσταντινούπολης), την Καππαδοκία, την Κιλικία, την Καισάρεια, από τη Μάκρη, την Ανακού, το Γερτουμάζ (Αργυρούπολη), το Φλοϊτά , τη Χωλομάνα (Τραπεζούντα), απ’ τα νησιά του Σαρωνικού και του Αιγαίου, κι απ’ τη Μάνη, (ακολουθώντας την εσωτερική μετανάστευση)!
Άνθρωποι κατατρεγμένοι, πληγωμένοι, άρρωστοι, με μικρά παιδιά, με γέροντες, με δυνατούς νέους, με σκληροτράχηλες γυναίκες, βουτηγμένοι στη φτώχεια και στην ένδεια – οραματίζονταν ένα άγνωστο καλύτερο αύριο. Το ‘αύριο’ ήρθε. Είναι το δικό μας ‘σήμερα’!
Πολλοί από εμάς είμαστε απόγονοι αυτών των ανθρώπων. Ίσως διατηρούμε ακόμα τη φλόγα που έκαιγε μέσα τους, για ένα καλύτερο μέλλον – ίσως όχι. Είμαι σίγουρος, όμως, ότι μια μικρή μειοψηφία, ανάμεσά μας, ακόμα εμφορείται από τη δυναμική των ανθρώπων αυτών. Για μένα είναι αρκετή.